Τι Είναι Ένα Μασάτι Και Πώς Χρησιμοποιείται

Αν κουράστηκες να βλέπεις τα μαχαίρια σου να χάνουν την αιχμηρότητά τους γρήγορα ή αν θέλεις να διατηρήσεις τις λεπίδες σου σε άριστη κατάσταση με ελάχιστη προσπάθεια, τότε πρέπει να γνωρίσεις το μασάτι. Πρόκειται για έναν απλό αλλά πανίσχυρο σύμμαχο στην κουζίνα σου. Ας δούμε αναλυτικά τι είναι το μασάτι, τι είδη υπάρχουν και πώς να το χρησιμοποιήσεις.

Τι Είναι το Μασάτι

Το μασάτι είναι μια ράβδος, συνήθως από ατσάλι, κεραμικό ή και διαμάντι, σχεδιασμένη για να διορθώνει την αιχμή των μαχαιριών χωρίς να αφαιρεί πολύ υλικό. Δηλαδή, αντί να ακονίζει με τρόπους που “τρίβουν” και αφαιρούν μέταλλο (όπως τα ηλεκτρικά ακονιστήρια), ένα μασάτι αναδιατάσσει την υπάρχουσα κόψη της λεπίδας έτσι ώστε να επανέλθει η ευθεία και κοφτερή της γραμμή.

Γιατί να Χρησιμοποιείς Μασάτι

Το μασάτι είναι ένα χρήσιμο εργαλείο τόσο για επαγγελματίες μάγειρες όσο και για οικιακή χρήση. Τα οφέλη του είναι:

●     Διατηρεί το μαχαίρι αιχμηρό: κάθε φορά που κόβεις, η λεπίδα μπορεί να “λυγίζει” ελάχιστα. Το μασάτι επαναφέρει αυτό το μικρό λάθος ώστε η λεπίδα να κόβει όπως την πρώτη μέρα.

●     Αποφυγή σπάσιματος ή υπερβολικής φθοράς: με σωστή χρήση, μειώνεις την ανάγκη για πιο “δραστικά” ακονίσματα, με μια πέτρα ακονίσματος για παράδειγμα, και παρατείνεις τη ζωή του μαχαιριού.

●     Ευκολία & ταχύτητα: είναι ένα εργαλείο που μπορείς να χρησιμοποιείς καθημερινά, με λίγες απλές κινήσεις. Δεν απαιτεί εξειδικευμένα εργαλεία ή προηγμένες τεχνικές.

Τι Τύποι Μασάτι Υπάρχουν

Όπως είπαμε υπάρχουν 3 τύποι μασάτι, από ατσάλι, κεραμικό και διαμάντι. Ας δούμε τα χαρακτηριστικά, τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς του κάθε είδους.

Ατσάλινο μασάτι

Πρόκειται για μια ράβδο από σκληρό ατσάλι (μερικές φορές με προστατευτική επικάλυψη), με ραβδώσεις ή λεία επιφάνεια.

Πλεονεκτήματα:

●     Ανθεκτικότητα

●     Σταθερότητα

●     Χαμηλό κόστος

●     Ιδανικό για καθημερινή χρήση.

Περιορισμοί:

●     Αν η κόψη είναι πολύ φθαρμένη, δεν αρκεί

●     Μπορεί να σκουριάσει αν δεν συντηρείται

Κεραμικό μασάτι

Υλικά όπως το οξείδιο του αλουμινίου ή του ζιρκονίου, είναι πιο σκληρό από το ατσάλι και άρα λειαίνει καλύτερα.

Πλεονεκτήματα:

●     Διατηρεί τη λείανση για πολύ καιρό

●     Μικρή φθορά στη λεπίδα

●     Δεν διαβρώνεται

Περιορισμοί:

●     Ευθραυστό, καθώς αν πέσει ή χτυπηθεί μπορεί να σπάσει

●     Λιγότερο αποτελεσματικό σε λεπίδες που έχουν ήδη χάσει την κόψη τους εντελώς

Διαμαντένιο μασάτι

Πρόκειται για μια ράβδο με επικάλυψη με μικροσκοπικούς κόκκους διαμαντιού, ένα πολύ σκληρό υλικό.

Πλεονεκτήματα:

●     Πολύ γρήγορο στην επαναφορά της κόψης

●     Κατάλληλο για σκληρά μαχαίρια

●     Αποτελεσματικό ακόμη και όταν η λεπίδα είναι αρκετά φθαρμένη

Περιορισμοί:

●     Μεγαλύτερο κόστος

●     Η υπερβολική χρήση μπορεί να αφαιρεί περισσότερο υλικό απ’ όσο χρειάζεται, γι’ αυτό θέλει προσοχή στη χρήση

Πώς να το Χρησιμοποιήσεις Σωστά

Ας δούμε τώρα, βήμα - βήμα, πως να χρησιμοποιήσεις σωστά ένα μασάτι.

1. Σταθεροποίησε το μασάτι
   Κράτησέ το με σταθερό τρόπο. Είτε όρθιο με την άκρη σε μια επιφάνεια, είτε έτσι ώστε η ράβδος να ακουμπά σταθερά στον πάγκο.
2. Επίλεξε την κατάλληλη γωνία
   Περίπου 20° είναι η πιο συνηθισμένη γωνία για μαχαίρια κουζίνας, αν και αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα τον τύπο του μαχαιριού και τη χρήση του. Όσο μικρότερη η γωνία τόσο πιο κοφτερή αλλά πιο ευαίσθητη κόψη.
3. Ακόνισμα της λεπίδας

●     Ξεκίνα από τη βάση της λεπίδας.

●     Σύρε το μαχαίρι κατά μήκος του μασατιού έως την άκρη της λεπίδας, κρατόντας το σταθερά.

●     Επανέλαβε και από την άλλη πλευρά της λεπίδας.

●     Κάνε 5-10 περάσματα ανά πλευρά, αλλά μην πιέζεις υπερβολικά.

4. Διατήρησε συμμετρία και ομοιομορφία
   Ίση πίεση και ίσος αριθμός περασμάτων και στις δύο πλευρές ώστε η κόψη να είναι ισορροπημένη.

Συντήρηση του Μασατιού

●     Καθαρισμός: μετά από κάθε χρήση περάσε με υγρό πανί για να φύγουν τα μεταλλικά κατάλοιπα. Αν χρειαστεί, χρησιμοποίησε και μαλακό σαπούνι. Φρόντισε να στεγνώσει εντελώς πριν την αποθήκευση.

●     Προστασία από διάβρωση / χτυπήματα: για ατσάλινα μασάτια, φύλαξέ τα σε ξηρό μέρος· για κεραμικά πρόσεξε να μην πέσουν ή να μην χτυπηθούν.

●     Έλεγχος της κατάστασης: αν οι ραβδώσεις είναι φθαρμένες ή δείχνουν μειωμένη αποτελεσματικότητα, σκέψου είτε να αλλάξεις το μασάτι είτε να το στείλεις για επαγγελματικό τροχίσμα.

Συνοψίζοντας, ένα καλό μασάτι είναι μικρή επένδυση με μεγάλη απόδοση. Με λίγη προσοχή στην επιλογή, τη χρήση και τη φροντίδα του, θα έχεις μαχαίρια που κόβουν πάντα, χωρίς να τα χρειάζεται να τα ακονίζεις συνεχώς ή να τα αντικαθιστάς. Αν ψάχνεις τρόπο να κάνεις την κουζίνα σου πιο λειτουργική και τα μαχαίρια σου πιο ασφαλή και αποτελεσματικά, το μασάτι είναι το εργαλείο που σου λείπει.